دیدبانی برای ایران

دیدبانی برای ایران
طبقه بندی موضوعی

۳۱ مطلب در تیر ۱۳۹۴ ثبت شده است

پائولو کوئلیو  نویسنده معاصر برزیلی است. رمان‌های او  به زبان های مختلف ترجمه شده است  که از میان آثار او کتاب کیمیاگر از محبوبیت بیشتری برخوردار شده است و جزو پرخواننده ترین کتابهای دهه های اخیر است.  این کتاب در سال ۱۳۷۹ به فارسی برگردانده و منتشر شد که پس از آن به تدریج تمامی آثار این نویسنده نیز ترجمه شده است.

کتاب کیمیاگر  کتابی فلسفی است که به  صورت داستان، مضامین عرفانی متعددی را بیان میکند. زاویه دید در این داستان دانای کل است البته دانای کل نامحدود که به ذهن شخصیت های داستان وارد شده و افکار آنها را بیان نموده است . فضاسازی داستان در  صحرا و روستا در زمان حال صورت گرفته است.

ریشه نوشتن این کتاب بر اساس آشنایی هایی کوئلیو با ادبیات ایران باستان است که از «حکیم خیام» آغاز شده تا بعد‌ها به «مولانا» رسیده است. او یکی از داستان‌های مثنوی‌ مولوی را دستمایه نوشتن کیمیاگر می‌کند. نویسنده این اثر بدون آن که کوچک ترین تغییرى در پیرنگ و طرح اصلى داستان بدهد داستان مولوى را گرته بردارى و با کمى تغییر دوباره ارائه کرده است.

در سال‌های پایانی قرن ۱۷ میلادی، جامعه‌ی فکری-فرهنگی اروپا، انتقال به مختصات جدیدی را تجربه می‌کرد. واین به دلیل ظهور نویسندگان، روزنامه‌نگاران و فیلسوفانی بود که خود را متکی به عقل مستقل(منقطع از وحی) و خودبنیاد می‌دانستند. افرادی که خود را »نمایندگان عصر روشنایی« و روشن اندیش خوانده و دیگران (پیروان ادیان و آیین‌های سنتی) را »طرفداران عصر تاریکی« می‌دانستند.

اینان در زبان فرانسه »انتلکتوئل« یعنی عقل‌گرا نامیده شدند. »انتلکت«، همان عقل مدرن اومانیستی می‌باشد. در واقع، انتلکتوئل‌ها منادیان پیروی از عقل اومانیستی و دعوت‌کنندگان به سرپیچی از تفکر دینی بودند و به ترویج باورهای مدرنیته می‌پرداختند. بنابراین اگر انتلکتوئل‌ها را »پیامبران مدرنیته« بنامیم، سخنی ‌بی‌راه نگفته‌ایم.

roshanfekri

بررسی منابع دینی نشان‌دهنده‌ی این موضوع است که برخی دسته‌بندی‌ها، در قرآن به رسمیت شناخته شده و توصیه به مرزبندی و در برخی موارد حتی مقابله و مبارزه با گروه دیگری شده است. در کنار این موضوع، در جامعه‌ی اسلامی، حفظ وحدت نیز به‌عنوان اصلی مبنایی در این منابع مطرح شده است. پس سؤال این است که حد و مرز این مرزبندی و وحدت کجاست و چگونه می‌توان علی‌رغم داشتن اختلاف‌نظر و اختلاف‌سلیقه در جامعه‌ی اسلامی، از اختلاف، چنددستگی و افتراق جلوگیری کرد؟ در این یادداشت، سعی خواهیم کرد به این سؤالات پاسخ دهیم.

غرب، در معنایی تاریخی-فرهنگی  عالمی است که با پذیرش عقل کیهان‌مدار (کاسموسانتریک) به عنوان مدبر امور عالم، آغاز و با سیطره‌ی متافیزیک یونان تداوم یافت.این عالم که از حدود قرن هشتم قبل از میلاد در یونان پدید آمد و تا امروز، تاریخی نزدیک به ۲۸۰۰ سال طی کرده، همیشه خود را از هدایت آسمان محروم ساخته است. غرب، حتی در دورانی که عنوان دین را همراهی می‌کند، هیچ‌گاه دینی نبوده و از تعالیم الهی تهی است. غرب، ۱۵۰۰ سال، این مسیر را پیمود تا در پایان قرون وسطی وارد مرحله‌ای تازه گردد. این مرحله، نتیجه‌ی قهری جریانی است که از یونان آغاز شد و  با سیطره‌ی سوداگری یهودی ادامه یافت.

در ادامه‌ی بحث غرب‌شناسی، در این قسمت به بررسی چگونگی شکل‌گیری و بسط مدرنیته پرداخته، مبادی غرب مدرن را به اختصار بیان می‌نماییم.

modernite


در میان اهل سنت آیه ۲۹ سوره فتح{۱} به عنوان سندی است محکم برای اثبات خلافت ابوبکر و اعتقاد دارند که این آیه صریحاً علی ابن ابی طالب (ع) را خلیفه چهارم معرفی میکند. آن ها بر این عقیده اند که در آیه مراد از (الَّذِینَ مَعَهُ) یار غار یعنی ابوبکر است،منظور از (أَشِدّاءُ عَلَى الْکُفّارِ) عمر ابن خطاب است زیرا او بوده که همواره با کفار با شدت برخورد میکرده و مراد از (رُحَماءُ بَیْنَهُمْ )خلیفه رحم دل و مهربان،عثمان است و بلاخره علی (ع) را مصداق (سِیماهُمْ فِی وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ) میدانند.
اولا هیچ یک از علمای مشهور اهل سنت چنین شأن نزولی را برای این آیه ذکر نکرده اند

ماجرای شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها و جسارتهایی که به آن حضرت وارد آوردند حقیقتی است که علاوه بر منابع شیعه در بسیاری از منابع اهل سنت و وهابیت آمده و بزرگان آنان به این مطلب اعتراف کرده اند. ما برای روشن شدن موضوع فقط به چند نمونه از آن موارد اشاره مى‏کنیم:

1) : ابو بکر عبداللَّه بن محمد بن ابى شیبه ، شیخ و استاد بخارى ، و یکی از بزرگان اهل سنت در کتاب المصنف ، مى‏گوید : « آنگاه که بعد از رسول‏خدا ( ص ) براى ابوبکر بیعت مى‏گرفتند . على ( ع ) و زبیر براى مشورت در این امر نزد فاطمه ( س ) دختر پیامبر ( ص ) رفت و شد مى‏کردند . عمر بن خطاب با خبر گردید و بنزد فاطمه ( س ) آمد وگفت : اى دختر رسول خدا ( ص ) ! به خدا در نزد ما کسى از پدرت محبوبتر نیست و پس از او محبوبترین تویى ! ! وبه خدا قسم این امر مرا مانع نمى‏شود که اگر آنان نزد تو جمع شوند ، دستور دهم که خانه را با آنها به آتش کشند . اسلم گفت : چون عمر از نزد فاطمه ( س ) بیرون شد ، على ( ع ) و ...به خانه بر گشتند . پس فاطمه ( س ) گفت : مى‏دانید که عمر نزد من آمد ، و به خدا قسم یاد کرده اگر شما ( بدون اینکه با ابوبکر بیعت کنید ) به خانه برگردید خانه را با شما آتش مى‏زند ؟ وبه خدا قسم که او به سوگندش عمل خواهد کرد » (کتاب المصنف ، ج 7 ، ص 432 ، حدیث 37045 ، کتاب الفتن ). ‏

ماجرای سقیفه و اسرار آن:

سقیفه به معنای ایوانچه ای سقف دار (سایبان دار)( شهیدی، سید جعفر، تاریخ تحلیلی اسلام، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم، 63، ص91‌) در ناحیه شمال (غربی) مسجد النبی و با فاصله ای کمتر از یک کیلومتر از خانه حضرت رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ قرار داشت این سایبان جمعیتی کمتر از یکصد نفر را در خود جای می داد. آنجا محل اجتماع انصار (مردم مدینه از جمله اوس و خزرج) بود.( حسنی، علی اکبر، تاریخ تحلیلی و سیاسی اسلام از جاهلیت تا عصر اموی، نشر فرهنگ، اول، 1373، ص319).

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب فرمودند: مبارزه با استکبار و نظام سلطه، براساس مبانی قرآنی، هیچگاه تعطیل پذیر نیست و امروز امریکا کامل ترین مصداق استکبار است.
 رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان نظام و میهمانان بیست و هشتمین کنفرانس بین‌المللى وحدت اسلامى، با اشاره به اینکه اسلام، پلورالیسم را رد می‌کند، چنین فرمودند: «آن‌هایی که ترویج می‌کنند که «اسلام چون از حضرت موسی‌ و حضرت عیسی‌ تجلیل کرده است، قائل به پلورالیسم است» به قرآن مراجعه کنند، متون اسلامی را ملاحظه کنند؛ از روی بی‌اطّلاعی و از روی غفلت، یک مطلبی را ذکر می‌کنند. اسلام این است: فَاِن ءامَنوا بِمِثلِ مآ ءامَنتُم به‌ فَقَدِ اهتَدَوا وَ اِن تَوَلَّوا فَاِنَّما هُم فی شِقاقٍ فَسَیَکفیکَهُمُ الله.» در یادداشت زیر تلاش شده است تا مستندات قرآنی در رد نظریه‌ی پلورالیسم آورده شود.
 
یکی از مهم‌ترین اقدامات حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام، مبارزه با مفاسد اقتصادی به‌منظور برقرار عدالت اجتماعی در جامعه‌ی اسلامی بود. رهبر انقلاب با اشاره به اینکه «مبارزه با مفاسد اقتصادی و گرایش به سمت بی‌‌بندوباری در امور مالی و مسائل بیت‌‌المال، از جمله اوّلین خطوط برنامه‌ی امیرالمؤمنین بوده است»، چنین خطی را الگوی عمل مسئولین جمهوری اسلامی می‌دانند. مبارزه با مفاسد اقتصادی و ویژه‌خواران البته با سختی‌ها و پیچیدگی‌هایی همراه است به‌طوری‌که می‌توان یکی از عوامل بروز مخالفت‌ها در مقابل حضرت را همین عامل فساد اقتصادی دانست. در این‌باره، با حجت‌الاسلام دکتر جواد سلیمانی امیری، محقق و پژوهشگر، و عضو هیأت علمی مؤسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمه‌الله علیه به گفت‌وگو نشستیم. دکتر سلیمانی دارای تألیفات زیادی در زمینه‌ی تاریخ اسلام ‌است که از آن جمله می‌توان کتاب «آزمون خواص» را نام برد که به بررسی نقش خواص در ایجاد بحران‌های حکومت حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام پرداخته است.